Last Updates: September 5, 2025
Naranasan mo na ba na bigla ka na lang makatanggap ng text o message na nagsasabing "You won a prize!" o "Verify your account now"? Kahit na mukhang galing sa kakilala mo, madalas, mga scammers 'yan na nagpapanggap. Sa panahon ngayon na halos lahat ng transactions natin ay online, napaka-importante na maging maingat tayo sa mga phishing link.
Sa post na 'to, aalisin natin ang lahat ng tanong mo at bibigyan kita ng practical tips para hindi ka na mabiktima. Alamin natin kung ano ba talaga ang phishing at paano mo mapoprotektahan ang sarili mo.
Isipin mo ang phishing na parang isang online "pangingisda." Ang mga scammers ay nagtatapon ng pain (yung mga fake links) para may "makagat" na biktima (ikaw). Kapag nag-click ka at naglagay ng personal na impormasyon tulad ng passwords, credit card details, o OTP, automatic na napupunta 'yan sa kanila.
Ang pinaka-common na target nila ay ang mga sikat na apps at websites na madalas nating gamitin, tulad ng GCash, Facebook, at mga bangko.
Paano Mo Malalaman Kung Phishing Link?
Para hindi ka mahuli sa pain, heto ang mga palatandaan na dapat mong bantayan:
Mali ang Spelling o Maling URL: Tignan mo ang address ng website sa itaas. Kung imbes na facebook.com ay faceb00k.com (may zero imbes na letter O), fake 'yan. Isang mali lang sa spelling, phishing 'yan.
Nagmamadali Ka: Gumagamit sila ng "sense of urgency" para hindi ka makapag-isip. Halimbawa: "Kailangan mong i-update ang account mo ngayon bago ma-block!"
Hindi Kilala ang Nagpadala: Mag-ingat kung galing sa unknown email address o phone number ang message, lalo na kung may kalakip na link.
Too Good to Be True: Kung sinasabi na nanalo ka ng malaking halaga kahit wala ka namang sinalihan, scam 'yan!
Pagnanakaw ng Impormasyon: Pwedeng makuha ang iyong passwords at username.
Panloloko sa Pera: Maraming nabibiktima na nauubos ang laman ng GCash o bank account dahil sa pag-click sa phishing link.
Malware at Spyware: Minsan, may kalakip na malware ang link na i-i-install sa phone mo para manakaw ang mga files mo.
Huwag kang mag-panic! Kung napindot mo ang link, hindi ibig sabihin na na-hack ka na agad. Ang susunod na hakbang ang pinakamahalaga.
Huwag Mag-input ng Kahit Anong Impormasyon: Huwag na huwag mong ilalagay ang password, OTP, o anomang personal na detalye mo.
I-exit Kaagad: Isara mo ang website at ang application kung saan ka nag-click.
Baguhin ang Password: Agad-agad mong palitan ang password ng account na na-target ng phishing (hal. Facebook, GCash, email).
I-report ang Link: I-report sa Messenger o Gmail para hindi na makabiktima ng iba.
Laging Double-Check: Bago mo i-click ang link, tingnan mo muna ang URL.
Huwag Magtiwala sa mga "Giveaways": Kung mayroong "you won a prize," tanungin ang sarili mo: "Saan ako nanalo?"
Gamitin ang Official Apps: Kung nagdududa ka, huwag i-click ang link. Mas safe na buksan mo ang official app ng GCash o Facebook nang direkta.
I-enable ang 2FA: Napakalaking tulong ng Two-Factor Authentication (2FA) para sa dagdag na proteksyon.
Sa panahon ngayon, ang pagiging maingat ay ang pinakamahalagang depensa. Kung may duda ka sa isang link, mas mainam na huwag na lang itong buksan.